113 is terug!

In 2011 werd 113 Pantsergeniecompagnie wegbezuinigd. Nu, 14 jaar later, schreeuwt de geopolitieke situatie om meer slagkracht en dus ook om genie. 113 maakt daarom een comeback, maar met een andere taakstelling en vulling. Hedendaagse dreigingen zijn veelzijdiger, diffuser en vooral dichterbij dan ooit. De oorlog in Oekraïne heeft de westerse wereld wakker geschud: grootschalige grondoorlog is geen relikwie uit het verleden, maar een reële dreiging aan de Europese oostgrens. Flexibiliteit, wendbaarheid en een sterke verankering in de samenleving zijn essentieel voor een moderne krijgsmacht en reservisten spelen hierin een sleutelrol. Met hun civiele expertise en militaire inzetbaarheid, vormen een brug tussen de maatschappij en Defensie en een cruciaal middel om slagkracht te genereren. 113 is dus terug, maar nu als snel oproepbare en goed getrainde mobilisabele veldgeniecompagnie.

Mobilisabele veldgenie
De krijgsmacht moet, conform het plan van de staatsecretaris, groeien. De wederopbouw van 113 met (genie)reserveristen is hiervoor een stap in de juiste richting. Het is uniek dat er nu een veldgeniecompagnie (Veldgncie) ontstaat, die volledig uit geniereservisten bestaat. Normaal gesproken worden reservisten voornamelijk ingezet voor bewakings- en beveiligingstaken binnen Nederland. Bij het optreden van de genie is dit echter anders.

Nieuwe taakstelling
De taakstelling ziet er als volgt uit. De Veldgncie opereert in de close en rear van het brigadevak. Waar de manoeuvre-eenheden en pantsergenie zich richten op de directe gevechtsondersteuning (front), richt de veldgenie zich op het voorbereiden van het terrein voor situaties waarin de brigade zich moet herpositioneren of tactisch terugtrekken. Dit betekent: obstakels aanleggen om vijandelijke opmars te vertragen, routes voorbereiden voor hergroepering en het terrein zodanig vormgeven dat eigen troepen zich onder dekking kunnen verplaatsen of standhouden. Dit omvat onder andere het aanleggen mijnenvelden, camouflage, schootsveldverbetering en veldversterkingen zoals loopgraven en schuttersputten. Technische kennis van wegen en bruggen, het kunnen maken van een stroomplan voor een brigade CP, de waarde bepalen van beschermingsconstructies en advies daarover, vallen onder de taakstelling van 113 Veldgncie. Daarnaast speelt civiel-militaire samenwerking een belangrijke rol, bijvoorbeeld bij het gebruik van infrastructuur en bouwmiddelen van civiele aannemers, wat in een grootschalig conflict van grote waarde kan zijn.

Voorbereiden van een succesvol gevechtsoptreden
113 Veldgncie levert een essentiële bijdrage aan de bewegingsvrijheid en overlevingskansen van de brigade, juist in de dynamiek van een veranderend slagveld. Deze tactisch-technische niche, maakt de veldgenie tot een onmisbare schakel in moderne operaties. De veldgenie richt zich daarmee op taken die cruciaal zijn in het voorbereiden van een succesvol gevechtsoptreden. Het is werk dat ‘mankracht’ met technische knowhow, maar ook creativiteit en improvisatievermogen vereist. Juist op die vlakken brengen reservisten met een technische civiele achtergrond grote meerwaarde. Feitelijk bouwen we nu voort op de rijke ervaringen van onze voormalige geniebataljons.

Alleen (genie)reservisten
Reservisten brengen unieke voordelen met zich mee. Hun civiele vaardigheden zijn van onschatbare waarde bij technische en improviserende taken zoals bruggenbouw, fortificatie of constructie. Maar ook hun werkhouding, zelfstandigheid en innovatieve denkvermogen maken hen tot waardevolle krachten binnen de krijgsmacht. Tijdens de oefening Stampeding Bison 2025 is gebleken dat, mits goed geïntegreerd en voorbereid, reservisten een directe meerwaarde leveren aan het operationele vermogen van eenheden. De evaluatie liet zien dat, ondanks enkele knelpunten in voorbereiding en verwachtingen, de bijdrage van reservisten positief werd ervaren door zowel henzelf als het beroepskader. De kracht van reservisten schuilt ook in hun potentieel om het draagvlak voor defensie in de maatschappij te vergroten. Zij zijn de verhalenvertellers in hun eigen netwerk en de brug naar jongeren en vakmensen buiten de organisatie. Zij laten zien dat inzet voor vrede en veiligheid niet alleen voorbehouden is aan beroepsmilitairen, maar ook voor gewone burgers een betekenisvolle rol kan zijn.

Groeipad naar volledige inzetbaarheid
De heropbouw van de 113 Veldgncie verloopt stapsgewijs, maar met een duidelijk groeipad richting volledige inzetbaarheid. Op dit moment bevindt 113 zich in de opstartfase, waarin de nadruk ligt op werving, én het ontwikkelen van een passend opleidings- en trainingsprogramma voor reservisten. De werving verloopt via meerdere sporen: bestaande reservisten bij de eenheid (RbdE) en oud-genisten worden benaderd om zich aan te sluiten bij 113, en is er nauwe samenwerking met 101 Geniebataljon. Daarnaast is samenwerking gezocht met bestaande reservisteneenheden zoals 10 Infanteriebataljon Bewaken Beveiligen Korps Nationale Reserve en1 Civiel en Militair Interactiecommando, specifiek het Netwerk Infrastructuur. Tot slot zetten we in op het aantrekken van gemotiveerde spijkerbroeken: vakmensen uit de bouwsector, bijvoorbeeld kraanmachinisten, grondwerkers of constructeurs, die naast hun civiele werk ook militair willen bijdragen aan de veiligheid van Nederland.

Planning
De planning van 113 Veldgncie is overzichtelijk. In het eerste jaar wordt gebouwd aan een kern van 25 collega’s. De nadruk ligt op (kader)vorming, ontwikkeling opleidingen en binding. Waarbij tijdens Fighter Lion 20216 een eerste oefenmoment moet plaatsvinden. In het tweede jaar groeit deze groep door tot een volwaardig peloton, met eigen logistieke capaciteit en de eerste commandanten in opleiding. Hier vindt de introductie plaats van specialistische trainingen en wordt gestart met zelfstandige oefenmomenten. In het derde jaar volgt de volledige uitbouw naar een compagnie: drie geniepelotons, een ondersteuningspeloton en een compagniesstaf. De compagnie moet beschikken over eigen til-, hijs- en graafcapaciteit, evenals materieel voor het machinaal aanleggen van versperringen en veldversterkingen. Ook hier wordt mobilisabel gedacht: niet altijd al het materieel op de plaat hebben staan, maar flexibele- en betrouwbare contracten met verhuurbedrijven (voorbeeld Sponsored Reserve, red.) zodat voor oefening, training en inzet opgeschaald kan worden. Alle basis geniematerialen en logistiek materieel moet wel zelfstandig beschikbaar worden voor de compagnie.

Opleiding en Training
De taakstelling zoals hierboven besproken, vereist een zwaardere opleiding dan gebruikelijk is voor reservisten. De leden van 113 moeten opgeleid worden in het specifieke optreden van de veldgenie en moeten weten hoe een pantsergenie-eenheid opereert. Ze moeten in staat zijn om pantsergenie-eenheden te ondersteunen en zelfstandig te handelen in gevechtssituaties. Het vereist een uitgebreide training in het 'groene' optreden, waarbij rekening wordt gehouden met het feit dat reservisten naast hun militaire inzet ook een civiele baan hebben. Daarom wordt de kennisoverdracht opgedeeld in kleinere trainingsavonden, dagen, weekenden en enkele meerdaagse oefeningen. Deze aanpak zorgt ervoor dat de eenheid uiteindelijk gereed is voor actieve inzet. De eenheid zal bestaan uit een mix van ervaren ex-beroepsgenisten, die hun kennis kunnen delen, en nieuwkomers zonder genie-achtergrond, die grondig opgeleid moeten worden. Het doorlopende, modulaire opleidingsprogramma is gebaseerd op de reguliere basisopleiding van de genie (GFO en AGFO, red.), maar wel aangepast aan de specifieke taken en bevoegdheden van de veldgeniecompagnie.

Informatieavond
Kriebelt het weer en wil jij je inzetten voor hoofdtaak 1? 113 is op zoek naar oud-beroepsgenisten en actieve (genie)reservisten, om daarmee deze bijzondere genie-eenheid te vullen. Interesse? Meld je dan aan voor de informatieavond op 09 juli 2025 (Prinses Margrietkazerne, 18.00 tot 20.00 uur).

Met geniegroet,

Commandant 113 Veldgncie, kapitein der Genie (r) Ruud Schrauwen

CJ.schrauwen@mindef.nl

Vragen over (genie)reservist worden, bijvoorbeeld tot welke leeftijd, ga naar Reservisten - Werken bij Defensie en bekijk alle Q&A's